Zasady higieny i pielęgnacji podczas opieki nad seniorem leżącym. O czym musisz pamiętać, by prawidłowo zadbać o podopiecznego?

Zaawansowany wiek czy ograniczenie sprawności w żadnym wypadku nie zmniejsza znaczenia prawidłowej higieny całego ciała. Z wiekiem seniorzy stają się mniej samodzielni i mogą potrzebować pomocy opiekunów w wykonywaniu codziennych czynności. Szczególnym wyzwaniem dla opiekuna może być pielęgnacja osoby starszej leżącej i niesamodzielnej. W jaki sposób robić to prawidłowo?

Jak wyglądają zasady higieny i pielęgnacji, których należy przestrzegać podczas opieki nad seniorem leżącym?

Przystępując do pielęgnacji seniora chorego i leżącego, musisz pamiętać przede wszystkim o tym, iż masz do czynienia z człowiekiem, który – choć pozostaje niesamodzielny – cały czas zachowuje swoją godność i poczucie wstydu. Pamiętaj, by w miarę możliwości pytać podopiecznego o zgodę na wykonywane przez Ciebie czynności pielęgnacyjne. Możesz zapytać także o preferencje seniora: czy temperatura wody jest w porządku albo czy kosmetyki, które przygotowałeś/aś są dla osoby starszej odpowiednie.

Od czego zacząć?

Zacznij od miłej rozmowy, w trakcie której zaproponujesz podopiecznemu zwyczajowe mycie i pielęgnację. Dobrze jest, jeśli senior wyrazi na to zgodę. Przygotuj pomieszczenie, w którym pozostaje chory, poproś inne osoby o wyjście z niego, zamykając drzwi i okna (okna w razie potrzeby możesz również zasłonić), a także podnosząc w nim temperaturę do komfortowych 20-23℃. Przed przystąpieniem do mycia, przygotuj sobie komplet potrzebnych Ci kosmetyków oraz akcesoriów, rozkładając je tak, by w każdej chwili mieć je w zasięgu ręki. Co będzie Ci potrzebne?

• miska i dzbanek z ciepłą wodą,
• kosmetyki,
• ręczniki,
• pieluchomajtki / majtki chłonne jeśli osoba starsza takich używa.

Przed myciem osoby chorej, załóż rękawiczki i zdezynfekuj ręce. Pamiętaj, aby zapewnić osobie, którą pielęgnujesz, maksimum prywatności. Nie odkrywaj całego jej ciała do mycia, ale ogranicz się jedynie do poszczególnych, pielęgnowanych części. Pod pielęgnowane właśnie części ciała podkładaj ręcznik - unikniesz w ten sposób zamoczenia pościeli. Mycie seniora leżącego w łóżku rozpocznij od higieny jamy ustnej, następnie umyj jego twarz i szyję, ręce, brzuch, a później nogi. Pamiętaj, by dobrze osuszyć okolice między palcami dłoni i stóp. Następnie obróć podopiecznego na bok i umyj pośladki oraz plecy. Na końcu umyj okolice intymne - najlepiej myjką lub gazą nasączoną wodą z niewielką ilością mydła. Szczególną uwagę zwracaj na to, by dobrze umyć okolicę pachwin, pod kolanem i pod biustem. W tych miejscach często dochodzi do odparzeń u osoby leżącej. Pamiętaj, by do mycia i osuszania okolic intymnych nie używać tych samych akcesoriów (myjek i ręczników) co do pielęgnacji reszty ciała. Jeśli chcesz zobaczyć, jak powinno się pielęgnować chorą osobę leżącą - możesz obejrzeć ten film instruktażowy.

Ważnym elementem w pielęgnacji i myciu osób starszych jest prawidłowy dobór akcesoriów, a zwłaszcza kosmetyków. Czego powinieneś w tym celu używać?

Przy użyciu jakich kosmetyków możesz najlepiej zadbać o pielęgnację skóry?

Dobierając kosmetyki do higieny osoby starszej, pamiętaj, że skóra chorej osoby leżącej stawia nieco inne wymagania, niż skóra osób na co dzień aktywnych. Jest bardziej podatna na wysuszanie, podrażnienia, ale także odparzenia. Kosmetyki do skóry seniorów leżących muszą być więc:

• bardzo delikatne, najlepiej o neutralnym pH;
• nawilżające już podczas samego mycia;
• łatwe w nakładaniu, niepieniące się;

Do pielęgnacji ciała podopiecznego lepiej nie używać zwykłego mydła. Wydaje się, że jest to przecież “naturalny preparat”, ale w rzeczywistości może wysuszać i podrażniać skórę. Lepiej stosować specjalny, delikatny płyn, który można podczas mycia chorego umieścić z wodą w misce. Dobrze, jeśli preparat zbytnio się nie pieni, wtedy szybciej można spłukać skórę podopiecznego.

Po umyciu całego ciała, możesz zastosować mleczko nawilżające, jeśli Twój podopieczny ma to w zwyczaju. Warto zapytać seniora o preferencje: nie każdy lubi stosować tego rodzaju kosmetyki. Mleczko lub balsam zapobiegają przesuszaniu skóry i mogącym przez to powstać podrażnieniom.

Podczas mycia i pielęgnacji seniora leżącego w łóżku pamiętaj również o obejrzeniu jego ciała w poszukiwaniu pierwszych oznak odleżyn lub innych zmian patologicznych.

Amelia Janc

Studentka kierunku lekarskiego w Poznaniu. W Superwnuku zajmuje się rekrutacją opiekunów i kontaktem z rodziną seniora. Lubi pracę z ludźmi i wierzy, że poszukiwania dobrego opiekuna wcale nie muszą być trudne.